Biegli sądowi
XML A pomniejsz czcionkę A standardowy rozmiar A powiększ czcionkęTreść
Instytucja biegłego sądowego jest instytucją prawa sądowego procesowego. Ustanowiona została dla zapewnienia należytego funkcjonowania organów szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości i zabezpieczenia warunków prawidłowego wypełniania przez te organy ich ustawowych zadań. Sąd zasięga opinii w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych u biegłych sądowych. Biegli powoływani są zarówno przy rozstrzyganiu spraw cywilnych, jak i karnych. Opinia biegłego powinna zawierać uzasadnienie. Jeżeli w sprawie powołano kilku biegłych, to mogą oni złożyć łączną opinię. Sąd może się jednak domagać, aby biegły ustnie wyjaśnił opinię złożoną na piśmie bądź jeszcze sporządził dodatkową opinię. W postępowaniu cywilnym strona może domagać się wyłączenia biegłego z tych samych przyczyn, W sprawach karnych biegłym może być nie tylko biegły sądowy, lecz również każda osoba, o której wiadomo, że ma odpowiednią wiedzę z danej dziedziny. W sprawach karnych biegłymi nie mogą być m. in.: Gdyby biegły złożył opinię, a potem ujawniły się ww. przyczyny lub inne osłabiające zaufanie do wiedzy lub bezstronności biegłego, wówczas opinia biegłego nie stanowi dowodu i należy powołać innego biegłego. Gdyby opinia biegłego była niejasna lub niepełna albo występowały w niej sprzeczności, wówczas sąd może wezwać ponownie tych samych biegłych lub ustanowić nowych. Aby wydać opinię o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego, powołuje się co najmniej dwóch biegłych psychiatrów. Biegli ustanawiani są na okres 5 lat, kadencja upływa z końcem roku kalendarzowego. Wniosek o ustanowienie biegłym sądowym na kolejną kadencję najlepiej złożyć na ok. 3-miesiące przed jej upływem. Opłatę skarbową można uiścić: dotyczy lekarzy: dotyczy pozostałych specjalności: Podpisanie upoważnienia do przetwarzania danych osobowych w aktach sądowych wydanego przez Administratora Bezpieczeństwa Informacji Sądu Okręgowego w Warszawie wiąże się m. in. z odpowiednim przygotowaniem laptopów i komputerów stacjonarnych do opracowywania opinii. Instrukcja szyfrowania laptopów i komputerów stacjonarnych [pobierz], Biegły winien informować sąd o każdej zmianie adresu, telefonu czy adresu poczty elektronicznej. Informację można przekazać pisemnie (pocztą tradycyjną lub elektroniczną) lub telefonicznie do Oddziału Administracyjnego. Przerwa w pełnieniu funkcji Biegły jest zobowiązany poinformować Prezesa Sądu o przerwie w pełnieniu funkcji biegłego dłuższej niż okres 3 miesięcy. Jeśli okres przerwy jest krótszy niż 3 miesiące biegły jest zobowiązany do poinformowania o tym fakcie sądów, które zleciły wydanie opinii lub wezwały na termin rozprawy. Koszty zwrotu akt sądowych Koszty zwrotu akt do sądu za pośrednictwem operatora pocztowego / kuriera ponosi biegły. Wniosek (karta pracy wraz z rachunkiem) o przyznanie należności (wynagrodzenie za czynności merytoryczne i zwrot wydatków), składa się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni po wykonaniu czynności (sporządzenia opinii) (w przypadku wysłania wniosku pocztą, decyduje data stempla pocztowego); osoby, które nie zgłosiły żądania w tym terminie, tracą prawo do przyznania im tych należności. W rachunkach biegłych za sporządzenie opinii należy oddzielnie przedstawiać wynagrodzenie za czynności merytoryczne, a oddzielnie wyliczenia za zwrot kosztów dojazdu oraz pozostałych wydatków związanych ze sporządzeniem opinii; jednocześnie wydatki poniesione przez biegłego, niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów, a w razie ich braku – za pomocą oświadczenia. Konieczne jest wskazanie, już w rachunku za sporządzoną opinię (a nie dopiero w fakturze po wydaniu postanowienia o przyznaniu wynagrodzenia), czy biegły będzie wnosił o przyznanie także VAT-u; obecnie VAT można doliczać zarówno do wynagrodzenia za czynności merytoryczne jak i za wydatki, przy czym w obu wypadkach wynosi on aktualnie 23%. Wynagrodzenie biegłych sądowych Kwota bazowa do obliczania stawki wynagrodzenia biegłego wynosi obecnie 1.789,42 zł. Mając na uwadze wysokość kwoty bazowej, obecnie obowiązujące stawki godzinowe dla biegłego wynoszą: - stawka podstawowa od 22,90 zł do 32,39 zł (w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii oraz warunków w jakich opracowano opinię) (stawka podwyższona wynosi maksymalnie od 34,35 zł do 48,59 zł); - stawka dla biegłych posiadających stopień naukowy doktora lub stopień doktora w zakresie sztuki – 45,63 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 68,45 zł); - stawka dla biegłych posiadających stopień naukowy doktora habilitowanego lub stopień doktora habilitowanego w zakresie sztuki – 55,11 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 82,67 zł); - stawka dla biegłych posiadających tytuł naukowy profesora lub tytuł profesora w zakresie sztuki – 70,32 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 105,49 zł). W sytuacji gdy biegły stosuje podwyższoną stawkę wynagrodzenia (maksymalne do 50%) w razie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, winien złożyć dodatkowe oświadczenie o następującej treści: ,,Posiadam dyplom ukończenia studiów wyższych lub dyplom mistrzowski oraz pełnię funkcję biegłego sądowego nie krócej niż jedną kadencję lub funkcję rzeczoznawcy przez okres co najmniej pięciu lat”; w celu ułatwienia oceny złożoności problemu biegły winien także uzasadnić dlaczego uważa, że w przedmiotowej sprawie występuje złożony charakter problemu. Wynagrodzenie biegłych specjalistów W postępowaniu cywilnym z zakresu: daktylologii, medycyny, geodezji i kartografii, przewidziane są także (alternatywnie dla zwykłych stawek godzinowych) dla określonych czynności specjalne stawki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz.U. z 2013 poz. 518) (oraz załącznikach do tego rozporządzenia). W Sądzie Okręgowym w Warszawie stawki za używanie pojazdów prywatnych do celów służbowych zostały aktualnie określone w wysokości 0,60 zł za 1 km dla pojazdów o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3, natomiast poniżej 900 cm3 na 0,50 zł (Zarządzenie Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie Nr 149/14 z dnia 04 lipca 2014 r. w sprawie ustalenia w Sądzie Okręgowym w Warszawie stawek za używanie do celów służbowych pojazdów stanowiących własność prywatną). Zwrot utraconego zarobku lub dochodu Zwrot utraconego zarobku lub dochodu przysługuje biegłemu tylko w sytuacji gdy został wezwany przez sąd i nie skorzystano z jego usług; obecnie maksymalna kwota jaką można przyznać za jeden dzień wynosi 82,31 zł (natomiast zwrot utraconego zarobku lub dochodu nie przysługuje w sytuacji gdy biegły otrzymuje wynagrodzenie za skorzystanie jego usług – tj. w sytuacji sporządzenia pisemnej lub ustnej opinii nawet w sytuacji gdy faktycznie biegły utracił dochód lub zarobek za czas poświęcony na czynności związane z opinią); natomiast biegłemu przysługuje zwrot wykazanych kosztów noclegu oraz utrzymania w miejscu wykonywania czynności sądowej na zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. 2013 roku poz. 167). Podmiot (instytut) W sytuacji gdy opinię sporządził podmiot (instytut), o którym mowa w art. 290 § 1 k.p.c. oraz w art. 193 § 2 k.p.k. (tj. nie - osoba fizyczna), w rachunku należy wskazać sposób wyliczenia wynagrodzenia – ilość godzin poświęconych przez poszczególne osoby, zastosowane stawki za godzinę; przedstawić także podstawę zastosowania stawek – w szczególności kopię odpowiedniego aktu wewnętrznego obowiązującego w danym instytucie; jednocześnie za pewne ,,czynności medyczne” instytut może zastosować specjalne stawki z taryfy wskazane w załącznikach nr 2 do w/w obu Rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r.; w postępowaniu karnym w sytuacji gdy instytut ma siedzibę za granicą można zastosować podwyższoną stawkę określoną w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym (Dz.U. z 2013 poz. 508). Akty prawne [pobierz] Biegłym sądowym może być ustanowiona osoba, która: W przypadku, gdy przedstawiane są kserokopie dokumentów, należy przedstawić oryginały tych dokumentów do potwierdzenia zgodności. Ponadto należy przedstawić do wglądu dowód osobisty celem stwierdzenia zgodności danych wskazanych w kwestionariuszu osobowym z dowodem tożsamości. Dokumenty od kandydatów na biegłych sądowych przyjmowane są w Biurze Obsługi Interesantów Sądu Okręgowego w Warszawie (parter). Informacji w sprawie biegłych udziela także Biuro Obsługi Interesantów Sądu Okręgowego w Warszawie. dotyczy lekarzy: dotyczy pozostałych specjalności: Lista biegłych sądowych
Lista biegłych stan na czerwiec 2018 r.
Udostępniona na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Warszawie lista biegłych sądowych zawiera nazwiska oraz dane teleadresowe tylko tych biegłych, którzy wyrazili na to zgodę przedkładając stosowne oświadczenie.
Listę udostępnia się w szczególności stronom, uczestnikom postępowania oraz organom prowadzącym postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych i sądom wojskowym.
Zawarte w liście dane mają charakter informacyjny, zaś charakter opinii biegłego sądowego posiada wyłącznie ekspertyza sporządzona na zlecenie sądu lub organów prowadzących postępowania przygotowawcze w sprawach karnych.
Informacje ogólne
Przepisy regulujące status i czynności biegłych:
Przepisy prawa procesowego:
Kim jest biegły sądowy
Z przepisów prawnych wynika, że od biegłego wymagane jest posiadanie nie tylko niekwestionowanej wiedzy i najwyższych kwalifikacji zawodowych (art. 193 § 1 i 2, art. 195 oraz art. 200 § 2 pkt 1 kpk i art. 278 § 1 oraz art. 290-291 kpc), ale także: zaufania publicznego, sumienności i bezstronności (art. 196 § 3 i art. 197 § 1 kpk oraz art. 282 § 1 kpc), a ponadto zaufania sądu do osoby biegłego (art. 198 § 1 kpk i art. 284 kpc).
na podstawie których wyłącza się sędziego. Biegły sam może nie przyjąć nałożonego na niego obowiązku przez sąd z tych samych powodów, z których świadek ma prawo odmówić złożenia zeznań (np. jest małżonkiem, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwem strony), bądź gdy wskaże na przeszkodę, która uniemożliwia mu wydanie opinii.
W postępowaniu sądowym biegłych powołuje sąd, a w postępowaniu przygotowawczym – prokurator.Strefa biegłych sądowych
Ustanowienie biegłym sądowym na kolejną kadencję
Do wniosku należy załączyć:
Instrukcja szyfrowania laptopów i komputerów stacjonarnych
Zgłoszenie zmiany danych kontaktowych
Należności biegłych sądowych
W postępowaniu karnym z zakresu: biegłych działających za granicą, daktylologii, medycyny, geodezji i kartografii przewidziane są także (alternatywnie dla zwykłych stawek godzinowych) dla określonych czynności specjalne stawki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym (Dz.U. z 2013 poz. 508) (oraz załącznikach do tego rozporządzenia).
Stawki za używanie pojazdów prywatnych
Strefa kandydatów na biegłych sądowych
Dokumenty, które powinien złożyć kandydat na biegłego sądowego w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie:
1. wniosek do Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie o ustanowienie biegłym sądowym określający dziedzinę, w której kandydat ubiega się o ustanowienie [pobierz];
2. życiorys;
3. kwestionariusz osobowy [pobierz];
4. odpis dyplomu ukończenia studiów wyższych;
5. inne dokumenty potwierdzające posiadanie szczególnych kwalifikacji zawodowych oraz praktycznych i teoretycznych wiadomości specjalnych z dziedziny, w której ubiega się o ustanowienie biegłym (w wypadku lekarzy - posiadanie I lub II stopnia specjalizacji) oraz prawo wykonywania zawodu;
6. w przypadku pozostawania w stosunku pracy - opinie wszystkich zakładów pracy, w których jest zatrudniony podpisane przez kierowników zakładów pracy oraz zgodę pracodawcy na pełnienie funkcji biegłego; w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej lub pozostawania bez zatrudnienia przedstawienie aktualnych opinii/rekomendacji od podmiotów, z którymi współpracuje lub współpracował;
7. w przypadku przynależności do organizacji zawodowych - opinie tych organizacji podpisane przez organy uprawnione do ich reprezentowania;
8. aktualna informacja o niekaralności;
9. dowód opłaty skarbowej w kwocie 10 zł. (Osoba składająca wniosek o ustanowienie biegłym jest zobowiązana wnieść opłatę skarbową w kwocie 10 zł, przewidzianą w pkt 53 części I załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 783. ze zm.). Obowiązek ten nie ciąży gdy zachodzą okoliczności uzasadniające zwolnienie od opłaty skarbowej, wymienione w art. 7 powołanej ustawy i powstaje z chwilą złożenia tego wniosku (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy).
Opłatę skarbową można uiścić: