Wybory uzupełniające ławników na kadencję 2024 – 2027

z uwagi na konieczność zwiększenia liczby ławników orzekających w poszczególnych Wydziałach Sądu Okręgowego w Warszawie oraz Sądach okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie zostaną przeprowadzone wybory uzupełniającego (art. 168 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych).

Przy uzupełniających wyborach ławniczych zastosowanie mają przepisy rozdziału 7 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych - usp (Dz. U. 2023.217).

Ławnikiem może być wybrany ten, kto:

1. posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
2. jest nieskazitelnego charakteru;
3. ukończył 30 lat;
4. jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku;
5. nie przekroczył 70 lat;
6. jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
7. posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

Do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy ławnikiem powinna być wybrana osoba wykazująca szczególną znajomość spraw pracowniczych.

Ławnikami nie mogą być:

1. osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze;
2. osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
3. funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń;
4. adwokaci i aplikanci adwokaccy;
5. radcy prawni i aplikanci radcowscy;
6. duchowni;
7. żołnierze w czynnej służbie wojskowej;
8. funkcjonariusze Służby Więziennej;
9. radni gminy, powiatu i województwa.

Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.

Ławników do sądów okręgowych oraz do sądów rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów - w głosowaniu tajnym.

Tryb zgłaszania kandydatów na ławników

Kandydatów na ławników do sądów okręgowych i rejonowych mogą zgłaszać radom gminy prezesi sądów, stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa (z wyłączeniem partii politycznych) oraz co najmniej 50 (pięćdziesięciu) obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru.

Zgłoszenia kandydata na ławnika

Zgłoszenia kandydatów na ławników dokonuje się na karcie zgłoszenia, określonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia (Dz. U. z 2011 r. nr 121, poz. 693 z późn. zm.). 

Wzór karty zgłoszenia kandydata na ławnika [doc]

Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia dołącza się następujące dokumenty:

• informację o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
• oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona,
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia kandydata, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika,
• dwa zdjęcia zgodne z wymogami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego.

Informacja o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenia kandydata na ławnika oraz zaświadczenie lekarskie powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż 30 (trzydzieści) dni przed dniem zgłoszenia.

• Koszt opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego ponosi Skarb Państwa.
• Koszt opłaty za badanie lekarskie i za wystawienie zaświadczenia lekarskiego ponosi kandydat na ławnika.
• Koszt opłaty za wydanie aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpisu lub zaświadczenia z innego właściwego rejestru lub ewidencji ponosi Skarb Państwa

 

Ponadto do karty zgłoszenia należy dołączyć:

• aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji (art. 162 § 3 u.s.p.) – jeśli kandydata zgłasza stowarzyszenie lub inna organizacja społeczna lub zawodowa, zarejestrowana na podstawie przepisów prawa,
• imienną listę osób zgłaszających kandydata wraz z podaniem ich numeru PESEL, miejsca stałego zamieszkania i własnoręcznym podpisem każdej z tych osób – gdy zgłoszenia kandydata na ławnika dokonuje grupa pięćdziesięciu obywateli (art. 162 § 4 u.s.p.). Osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata jest osoba, której nazwisko zostało umieszczone jako pierwsze na liście (art. 162 § 6 u.s.p.).

Odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis organizacji społecznej lub zawodowej do właściwego rejestru lub ewidencji powinny mieć datę nie wcześniejszą niż 3 (trzy) miesiące przed dniem zgłoszenia (art. 162 § 5 u.s.p.).

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości podstawę przetwarzania danych kandydata stanowi art. 6 ust. 1 lit. c i e ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO), a dobrowolne przekazanie w karcie zgłoszenia na ławnika niezbędnych danych osobowych, a tym samym zainicjowanie z własnej woli procesu leżącego w interesie publicznym i dalsze prowadzenie postępowania przez organy władzy publicznej powoduje, że nie ma potrzeby składania przez kandydata dodatkowego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych.

Wybór ławników przez radę gminy

Po dokonaniu zgłoszeń kandydatów na ławników przez uprawnione podmioty rady gmin zasięgają od komendanta wojewódzkiego Policji informacji o kandydatach. Informacje o kandydacie na ławnika uzyskuje się i sporządza na zasadach określonych dla informacji o kandydacie do objęcia stanowiska sędziowskiego (art. 162 § 9 u.s.p.).

Przed przystąpieniem do wyborów rada gminy powołuje zespół, który przedstawia na sesji rady gminy swoją opinię o zgłoszonych kandydatach, w szczególności w zakresie spełnienia przez nich wymogów określonych w ustawie (art. 163 § 2 u.s.p.).

Listę wybranych ławników wraz z załącznikami, rady gmin przesyłają prezesom właściwych sądów. Spośród ławników znajdujących się na liście wybranych ławników rady gmin wskazują ławników do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 164 § 1 u.s.p.).

Prezes sądu wręcza ławnikom zawiadomienie o wyborze i odbiera od nich ślubowanie (art. 164 § 2 u.s.p.).

Po odebraniu ślubowania prezes sądu wpisuje ławnika na listę ławników, którzy mogą być wyznaczani do orzekania, i wydaje mu legitymację (art. 164 § 3 u.s.p.).